Data Storytelling là gì? 

07/06/2025   |   Tran Van Dao

Data Storytelling là gì? 

Data Storytelling là quá trình truyền tải thông tin, dữ liệu phức tạp thành một câu chuyện dễ hiểu, sinh động và có sức thuyết phục. Thay vì chỉ trình bày những con số khô khan, kể chuyện bằng dữ liệu giúp người nghe nắm bắt thông tin nhanh hơn, hiểu được bối cảnh và đưa ra quyết định tốt hơn. 

Khác với việc chỉ trực quan dữ liệu đơn thuần, Data Storytelling kết hợp giữa phân tích dữ liệu (data analytics), visual hóa dữ liệu (data visualization)tường thuật nội dung (narrative) để xây dựng một câu chuyện hấp dẫn xoay quanh dữ liệu. 

Lợi ích của Data Storytelling 

Lợi ích của Data Storyteling

Lợi ích của Data Storyteling

Áp dụng Data Storytelling trong doanh nghiệp mang lại nhiều lợi ích đáng kể: 

  • Dễ hiểu và dễ ghi nhớ: Dữ liệu được truyền tải qua câu chuyện trở nên sống động và gần gũi hơn, giúp người nghe dễ nhớ. 
  • Tăng khả năng ra quyết định: Khi các nhà quản lý hiểu rõ câu chuyện đằng sau số liệu, họ có thể đưa ra quyết định chính xác và kịp thời. 
  • Nâng cao sức thuyết phục: Một câu chuyện có logic, dẫn chứng bằng dữ liệu cụ thể sẽ tạo độ tin cậy và thúc đẩy hành động mạnh mẽ hơn. 
  • Kết nối hiệu quả giữa bộ phận kỹ thuật và kinh doanh: Những người không chuyên về dữ liệu cũng có thể hiểu được thông điệp nếu nó được kể dưới dạng câu chuyện. 

Kỹ thuật Data Storytelling 

Để kể chuyện bằng dữ liệu hiệu quả, bạn cần áp dụng những kỹ thuật phù hợp. Dưới đây là các kỹ thuật phổ biến nhất trong Data Storytelling: 

  1. Sử dụng hình ảnh

Hình ảnh đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tạo sự thu hút và hỗ trợ ghi nhớ nội dung. Một biểu tượng, hình minh họa hoặc mô hình trực quan có thể thay thế hàng trăm dòng dữ liệu. 

Ví dụ: Khi nói về sự tăng trưởng người dùng, một hình ảnh thể hiện “con đường đi lên” trực quan sẽ giúp người xem hình dung rõ hơn thay vì chỉ đọc con số 20% tăng trưởng. 

  1. Đồ thị và biểu đồ

Kỹ thuật Data Storytelling

Kỹ thuật Data Storytelling

Không thể thiếu trong Data Storytelling, các đồ thị như biểu đồ cột, đường, tròn, heatmap giúp thể hiện xu hướng, tỷ lệ và mối quan hệ giữa các dữ liệu một cách rõ ràng. 

  • Biểu đồ cột: so sánh giá trị giữa các nhóm. 
  • Biểu đồ đường: theo dõi xu hướng theo thời gian. 
  • Biểu đồ tròn: thể hiện tỷ lệ phần trăm. 
  • Biểu đồ phân tán: phân tích mối quan hệ giữa các biến số. 

Việc lựa chọn biểu đồ đúng và đơn giản hóa thông tin sẽ tăng hiệu quả kể chuyện rất nhiều. 

  1. Đồ họa thông tin (Infographic)

Đồ họa thông tin là công cụ mạnh mẽ để tổng hợp nhiều lớp dữ liệu trong một thiết kế trực quan. Chúng vừa đẹp mắt, vừa giúp người đọc nắm bắt toàn bộ nội dung chính trong một cái nhìn tổng thể. 

Infographics rất phù hợp để chia sẻ trên các nền tảng truyền thông, nội bộ công ty hoặc trình bày trong báo cáo. 

  1. Tường thuật và bối cảnh

Dữ liệu sẽ trở nên vô nghĩa nếu không có bối cảnh rõ ràng. Hãy luôn đặt dữ liệu vào một câu chuyện cụ thể: 

  • Dữ liệu này nói về điều gì? 
  • Tại sao nó lại quan trọng? 
  • Nó liên quan gì đến người đọc/người nghe? 

Một câu chuyện có mở đầu – cao trào – kết thúc, đi kèm với các điểm dữ liệu then chốt sẽ tăng sức mạnh thuyết phục hơn bất kỳ bản báo cáo nào. 

Các bước giúp Data Storytelling hiệu quả 

Để Data Storytelling không chỉ truyền tải thông tin mà còn thúc đẩy hành động, bạn cần tuân thủ một quy trình kể chuyện rõ ràng và logic. Dưới đây là các bước giúp kể chuyện bằng dữ liệu hiệu quả:

  1. Hiểu rõ đối tượng người nghe

Trước tiên, hãy xác định rõ đối tượng mà bạn muốn truyền tải thông tin: 

  • Họ là ai? (quản lý, nhân viên, khách hàng…) 
  • Mức độ hiểu biết về dữ liệu của họ như thế nào? 
  • Điều gì khiến họ quan tâm? 
  1. Xác định thông điệp chính

Dữ liệu có thể có rất nhiều chi tiết, nhưng bạn chỉ nên tập trung vào 1–2 thông điệp chính cần truyền đạt. Thông điệp này sẽ định hướng toàn bộ nội dung câu chuyện. 

  1. Chọn dữ liệu có liên quan

Không phải dữ liệu nào cũng cần đưa vào câu chuyện. Hãy lựa chọn những tập dữ liệu có tính kết nối và hỗ trợ cho thông điệp chính, đồng thời loại bỏ dữ liệu thừa hoặc gây nhiễu. 

  1. Trực quan hóa thông minh

Sử dụng biểu đồ, đồ họa thông tin, hình ảnh phù hợp để biến dữ liệu thành thông tin dễ hiểu. Tránh dùng biểu đồ phức tạp nếu không cần thiết. Sự đơn giản là sức mạnh trong Data Storytelling. 

  1. Xây dựng câu chuyện có bối cảnh

Kể một câu chuyện với cấu trúc hợp lý: Mở đầu (vấn đề) – Cao trào (dữ liệu phân tích) – Kết luận (hành động, giải pháp). Luôn trả lời được câu hỏi “Dữ liệu này có ý nghĩa gì đối với người nghe?”. 

Một số lỗi thường gặp khi Data Storytelling 

Một số lỗi thường gặp khi Data Storytelling 

Một số lỗi thường gặp khi Data Storytelling

Dưới đây là những sai lầm phổ biến khiến quá trình kể chuyện bằng dữ liệu mất đi hiệu quả, hoặc thậm chí gây hiểu nhầm: 

  • Quá nhiều dữ liệu, thiếu trọng tâm: Nhiều người cố gắng đưa mọi thứ vào một báo cáo. Hậu quả là người đọc cảm thấy rối rắm và không biết nên tập trung vào đâu. Hãy chắt lọc và ưu tiên thông tin quan trọng nhất.
  • Không hiểu rõ đối tượng người xem: Việc dùng ngôn ngữ hoặc biểu đồ quá chuyên môn với người không rành dữ liệu sẽ gây ra mất kết nối. Hiểu rõ người nghe là điều bắt buộc.
  • Dữ liệu thiếu bối cảnh: Nếu bạn chỉ trình bày một con số mà không giải thích lý do tại sao, hoặc nó ảnh hưởng thế nào, thì người xem sẽ không thấy được giá trị thật sự.
  • Thiếu mạch kể chuyện: Dữ liệu không có thứ tự hoặc liên kết khiến câu chuyện rời rạc. Hãy đảm bảo câu chuyện có sự dẫn dắt, liên kết logic giữa các phần.
  • Trực quan hóa kém hoặc sai biểu đồ :Việc sử dụng biểu đồ sai hoặc màu sắc không rõ ràng có thể khiến người đọc hiểu sai dữ liệu. Tránh các biểu đồ 3D hoặc màu sắc gây rối. 

Kết luận 

Data Storytelling là cầu nối giữa dữ liệu và hành động. Trong bối cảnh doanh nghiệp hiện đại, kỹ năng kể chuyện bằng dữ liệu không còn là lợi thế mà đã trở thành yếu tố bắt buộc cho các nhà phân tích, quản lý và marketer. 

Thông qua việc hiểu đúng đối tượng, lựa chọn dữ liệu phù hợp, trực quan hóa hợp lý và tạo ra một câu chuyện có sức thuyết phục, bạn có thể biến số liệu khô khan thành những thông điệp truyền cảm hứng và thúc đẩy hành động. 

 

ĐỌC THÊM:

Hàm SUM trong Power BI: Định nghĩa và Ứng dụng 

Một số kỹ thuật chuẩn hóa dữ liệu mà bạn nên biết

Tối Ưu Hóa Cùng Bộ Giải Pháp Microsoft Power Platform 

Tìm hiểu về quy trình phát triển phần mềm

Row Context vs Filter Context trong Power BI

Hotline

0833 052 299

Đối tác

BHK